وازکتومی

عمل وازکتومی

وازکتومی (Vasectomy) یکی از موثرترین روش های پیشگیری از بارداری است. اگر تمام مراحل عمل وازکتومی بدرستی انجام و پیگیری شود، دیگر نیاز به استفاده از هیچ روشی برای پیشگیری از بارداری نیست.

لوله ای است که اسپرم تولید شده از بیضه ها را به مجرا منتقل میکند واز نام دارد. در هنگام نزدیکی، اسپرم از بیضه ها با این لوله خارج شده و باروری صورت می گیرد. در روش وازکتومی، با جراحی کوچکی این مسیر قطع شده و اسپرمی در هنگام نزدیکی منتقل نمی شود.

بعد از عمل وازکتومی، اسپرمی در مایع منی وجود نخواهد داشت. بیضه های مرد با گذشت زمان، اسپرم های کمتری تولید خواهند کرد و بدن او اسپرم های تولید شده را جذب خواهد کرد.

 

انجام عمل وازکتومی

عمل وازکتومی معمولا در مطب یک پزشک اورولوژیست (متخصص مجاری ادراری و سیستم تناسلی مردانه) صورت خواهد گرفت.

 

دو روش برای انجام عمل وازکتومی وجود دارد. در هر دو روش بیمار در حین عمل هوشیار است، اما پزشک از یک ماده بی حس کننده موضعی جهت بی حس کردن کیسه بیضه استفاده می کند.

روش مرسوم از طریق برش کوچکی بر روی پوست، در مسیر واز انجام می‌گیرد. این برش معمولاً بر روی ساک بیضه (اسکلروتوم) انجام شده، سپس با باز کردن بافت زیر پوست و آزاد کردن واز، قسمتی از آن برش داده شده و دو سر آزاد آن، با نخ جراحی مسدود می‌گردد. سپس  پزشک از بخیه یا چسب پوست برای بستن برش های روی کیسه بیضه استفاده خواهد کرد.

روش دوم که به وازکتومی بدون تیغ معروف است بدون برش پوست با تیغ جراحی، از طریق سوراخ کوچکی بر روی پوست، به محل واز دسترسی پیدا کرده و وازکتومی انجام می گردد.

 در روش وازکتومی بدون تیغ جراحی، سوراخ کوچکی در یک سمت از کیسه بیضه ایجاد می شود. پزشک واز را پیدا کرده و از سوراخ بیرون می آورد. آن را بریده و قسمت کوچکی از آن حذف خواهد شد. انتهای واز را سوزانده یا گره زده خواهد شد سپس به جای خود بازگردانده می شود. از آنجایی که سوراخ های به وجود آمده بسیار کوچک هستند نیازی به بخیه نیست.

 

اقدامات لازم بعد از وازکتومی

عمل وازکتومی با بی حسی موضعی و درد کم و جراحی کوتاه مدت انجام می شود. فرد در همان روز به خانه برگشته و در کمتر از یک هفته به طور کامل بهبود می یابند. پس از انجام وازکتومی 24 ساعت استراحت لازم بوده، مسکن و در صورت صلاحدید  پزشک جراح، آنتی بیوتیک نیز مصرف می شود.

 

پیشگیری بعد از عمل وازکتومی

فرد بلافاصله بعد از انجام عمل وازکتومی، باز هم نیاز به استفاده از روش های دیگر پیشگیری از بارداری، جهت پاکسازی اسپرم های باقی مانده در منی دارد. این پاکسازی ۱۵ تا ۲۰ انزال یا حدودا ۳ ماه به طول خواهد انجامید. حتی ممکن است در موارد اندکی فرد در منی خود باز هم اسپرم داشته باشد که باید جهت پاکسازی کامل اسپرم ها مدت زمانی بیشتری صبر کند.

پزشک متخصص اورولوژی پس از عمل جراحی، منی فرد را از نظر وجود اسپرم در آن، بررسی می کند به محض اینکه تعداد اسپرم ها در منی فرد به صفر برسد، او می تواند وازکتومی خود را روشی موثر جهت پیشگیری از بارداری در نظر گیرد. اما تا قبل از آن زمان، فرد باید از دیگر روش های پیشگیری از بارداری جهت بارداری استفاده کند.

 

عوارض وازکتومی

وازکتومی یکی از کم عارضه ترین روشهای جلوگیری از باروری می باشد عوارض آن بسیار کم و پس از جراحی، در بعضی از موارد کبودی و مقداری تورم وجود خواهد داشت که همگی این علائم ظرف مدت ۲ هفته رفع می شوند. مشکلاتی هم پس از جراحی رخ می دهد که نیاز به بررسی توسط پزشک دارند، این موارد عبارتند از:

هماتوم : خونریزی در زیر پوست که می تواند به تورمی دردناک منجر شود.

عفونت : تب، قرمزی کیسه بیضه و حساسیت به لمس که نشانه هایی از عفونت هستند.

درد مداوم در بیضه ها: این درد ممکن است دائمی و یا هنگام تحریک جنسی و نزدیکی باشد دلیل بروز درد ممکن است به دلیل افزایش فشار حرکت اسپرم، در لوله مسدود شده، یا عوامل عصبی و روحی باشد.

 عدم موفقیت وازکتومی

احتمال ضعیفی برای عدم موفقیت وازکتومی وجود دارد. در هر ۱۰۰۰ وازکتومی که صورت می گیرد ۱۱ مورد در یک بازه زمانی ۲ ساله شکست می خورند. نیمی از این شکست ها در سه ماهه اول به دلیل رعایت نکردن موارد پس از جراحی رخ می دهند. لذا پس از وازکتومی تا ۳ ماه سایر اقدامات جلوگیری کننده از باروری مثلاً استفاده از کاندوم توصیه می گردد.

 

تاثیر عمل وازکتومی بر زندگی جنسی فرد

وازکتومی از نظر علمی تأثیری بر روی ناتوانی جنسی ندارد و منجر به کاهش و یا افزایش تمایل و توانایی جنسی نمی گردد و فقط حجم مایع منی مقدار بسیار ناچیزی کمتر از قبل وازکتومی می گردد و مایع منی حاوی اسپرم نیست. همچنین این عمل تاثیری بر روی توانایی نعوظ یا انزال منی نخواهد داشت در موارد متعددی که بیمار پس از وازکتومی اظهار کم شدن تمایل یا توانایی جنسی دارد صرفاً به دلیل موارد عصبی و تاثیر روحی عمل بوده و تأثیر جسمی نیست.

تحقیقات نشان می دهند که وازکتومی خطر ابتلای یک مرد به سرطان را افزایش نمی دهد. یافته های اخیر هیچگونه ارتباطی را بین وازکتومی و سرطان پروستات نشان نداده اند. در واقع، احتمال ابتلا به سرطان پروستات در مردانی که وازکتومی انجام داده اند نسبت به مردانی که انجام نداده اند کمتر است. همچنین وازکتومی خطر ابتلای فرد به سرطان بیضه را نیز افزایش نمی دهد.

 

امکان بازگشت عمل وازکتومی

تقریبا تمامی عمل های وازکتومی قابلیت برگشت دارند. در یک بازگردانی، دو انتهای بریده شده واز به هم و یا به قسمتی از بیضه که اسپرم های بالغ در آنجا نگهداری شده، وصل می شوند.

عمل بازگردانی وازکتومی (وازو وازستومی) معمولا در یک مرکز عمل های جراحی سرپایی یا بخش عمل سرپایی بیمارستان انجام می شود. برای بازگردانی وازکتومی، پزشک جراح متخصص اورولوژی برش کوچکی در کنار کیسه بیضه خواهد زد دو انتهای بسته شده واز می توانند دوباره به هم وصل شوند. حدود ۳ ماه پس از جراحی، اسپرم ها شروع به ظاهر شدن در منی کرده و به طور میانگین، دستیابی به بارداری یک سال بعد از عمل بازگردانی وازکتومی به طول می انجامد. در صورتی که بازگردانی مدت کوتاهی پس از عمل وازکتومی انجام شود، احتمال بازگشت باروری و بارداری در بالاترین میزان خود قرار می گیرد. احتمال بازگشت باروری و بارداری همگام با افزایش زمان بین عمل وازکتومی و عمل بازگردانی آن، کاهش می یابد.

 

 

 انجام عمل وازکتومی در مطب پزشک متخصص اورولوژی در صورت داشتن شرایط امکانپذیر می باشد.